16 تکنیک طلایی در داستانگویی که هر نویسندهای باید بداند
این تکنیکها ابزارهایی هستند که میتوانید از آنها برای بهبود روایت خود استفاده کنید. هیچ فرمول جادویی وجود ندارد، اما با تمرین و آشنایی با این اصول، میتوانید مهارتهای داستانگویی خود را به طور قابل توجهی ارتقا دهید.
- ✳️
1. قلاب قوی:
داستان خود را با یک قلاب قوی آغاز کنید که توجه مخاطب را جلب کند و او را کنجکاو به ادامه خواندن کند. سوالی مطرح کنید، صحنهای جذاب توصیف کنید یا دیالوگی غیرمنتظره ارائه دهید. - ✳️
2. شخصیتپردازی عمیق:
شخصیتهایی خلق کنید که باورپذیر و چندبعدی باشند. به آنها انگیزه، ترس، آرزو و نقص بدهید. بگذارید مخاطب با آنها همذاتپنداری کند. - ✳️
4. ایجاد تعلیق:
از تکنیک تعلیق برای ایجاد هیجان و کنجکاوی در مخاطب استفاده کنید. اطلاعات را به تدریج فاش کنید و مخاطب را در انتظار اتفاقات بعدی نگه دارید. - ✳️
5. بهرهگیری از دیالوگ مؤثر:
دیالوگها باید طبیعی، روان و هدفمند باشند. از دیالوگ برای آشکار کردن شخصیتها، پیشبرد داستان و ایجاد تنش استفاده کنید. - ✳️
6. توصیفات حسی:
از حواس پنجگانه برای توصیف صحنهها، شخصیتها و اشیاء استفاده کنید. به مخاطب اجازه دهید تا با تمام وجود داستان را حس کند. - ✳️
7. سرعت روایت:
ریتم داستان خود را کنترل کنید. در صحنههای اکشن سرعت را بالا ببرید و در صحنههای احساسی سرعت را کم کنید. - ✳️
11. پرداختن به تضاد:
تضاد (درونی یا بیرونی) نیروی محرکه داستان است. بدون تضاد، هیچ داستانی وجود نخواهد داشت. - ✳️
12. اوج داستان:
اوج داستان لحظهای است که تنش به بالاترین حد خود میرسد و شخصیت اصلی با بزرگترین چالش خود روبرو میشود. - ✳️
13. گرهگشایی منطقی:
پس از اوج داستان، گرهگشایی باید منطقی و رضایتبخش باشد. سوالات باید پاسخ داده شوند و مشکلات باید حل شوند. - ✳️
14. ارائه پیام:
هر داستانی یک پیام دارد، حتی اگر نویسنده آگاهانه به آن فکر نکرده باشد. سعی کنید پیام داستان خود را به طور ظریف و غیرمستقیم به مخاطب منتقل کنید. - ✳️
15. ویرایش و بازبینی:
پس از اتمام نوشتن، داستان خود را بارها و بارها ویرایش و بازبینی کنید. به دنبال اشتباهات املایی، گرامری و منطقی باشید. - ✳️
16. خواندن و یادگیری از دیگران:
بهترین راه برای بهبود مهارتهای داستانگویی، خواندن و یادگیری از نویسندگان دیگر است. آثار کلاسیک و معاصر را بخوانید و سعی کنید تکنیکهای آنها را درک کنید.
این تکنیکها تنها یک نقطه شروع هستند. خلاق باشید، آزمایش کنید و سبک منحصر به فرد خود را پیدا کنید. مهمترین چیز این است که از نوشتن لذت ببرید و هرگز از یادگیری دست نکشید.
16 تکنیک برای داستانگویی جذاب
1. ایجاد تعلیق و انتظار
داستان خود را با یک سوال یا یک راز آغاز کنید. خواننده را مشتاق کنید تا بداند بعد چه اتفاقی میافتد. میتوانید از تکنیکهایی مانند پیشگویی ( foreshadowing ) برای ایجاد حس تعلیق استفاده کنید. در پایان هر بخش، اطلاعات کمی را نگه دارید تا خواننده ترغیب شود به خواندن ادامه دهد. بهرهگیری از عناصر غافلگیری هم در این مورد کمک کننده است. به تصویر کشیدن صحنه های خطرناک یا پرتنش، روش دیگری برای ایجاد تعلیق است. از خود سوالات مهم در داستان بپرسید، اما پاسخ آنها را بلافاصله ندهید. شروع یک داستان با یک وضعیت غیرمنتظره و غیرقابل توضیح، تعلیق ایجاد می کند.
2. شخصیتپردازی قوی
شخصیتهای داستان خود را باورپذیر و چند بعدی بسازید. به آنها نقاط قوت و ضعف بدهید. انگیزهها و اهداف شخصیتها را به وضوح مشخص کنید. چرا آنها این کارها را انجام میدهند؟از دیالوگها برای نشان دادن شخصیت و تفکر شخصیتها استفاده کنید. به شخصیتها گذشتهای بدهید که بر رفتار و تصمیمات آنها تأثیر بگذارد. از جزئیات ظاهری و رفتاری برای متمایز کردن شخصیتها استفاده کنید. به شخصیتها اجازه دهید در طول داستان تغییر کنند و رشد کنند. ارائه کنش ها و واکنش های منحصربه فرد به شخصیت ها، آنها را واقعی جلوه می دهد.
3. بهرهگیری از جزئیات حسی
برای توصیف صحنهها و شخصیتها از تمام حواس (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لامسه) استفاده کنید. به خواننده اجازه دهید صحنه را ببیند، صداها را بشنود، بوها را حس کند و بافتها را لمس کند. جزئیات حسی به ایجاد فضاسازی و غوطهور کردن خواننده در داستان کمک میکنند. به جای توصیفات کلی، از جزئیات دقیق و مشخص استفاده کنید. از استعارهها و تشبیهها برای انتقال بهتر حسها استفاده کنید. توصیفات حسی را با احساسات شخصیتها گره بزنید. از حواس مختلف به تناسب موقعیت استفاده کنید.
4. ایجاد درگیری و کشمکش
داستان شما باید با درگیری (conflict) پیش برود. این درگیری میتواند داخلی (درون یک شخصیت) یا خارجی (بین شخصیتها یا با محیط) باشد. کشمکشها را به تدریج افزایش دهید تا تنش را حفظ کنید. درگیریها باید برای شخصیتها اهمیت داشته باشند و آنها را به چالش بکشند. از موانع و چالشها برای ایجاد درگیری و کشمکش استفاده کنید.
5. ایجاد ریتم مناسب
داستان خود را با سرعت مناسب روایت کنید. گاهی سریع و گاهی آهسته. از جملات کوتاه و بلند برای ایجاد تنوع در ریتم استفاده کنید. لحظات پرهیجان را سریعتر و لحظات تأملی را کندتر روایت کنید. از دیالوگها برای افزایش سرعت داستان استفاده کنید. از توصیفات برای کاهش سرعت داستان و ایجاد فضاسازی استفاده کنید. با تغییر زاویه دید، ریتم داستان را تغییر دهید. به لحن داستان و هماهنگی آن با ریتم توجه کنید.
6. بهرهگیری از دیالوگهای مؤثر
دیالوگها باید طبیعی و باورپذیر باشند. از دیالوگها برای نشان دادن شخصیت، انتقال اطلاعات و پیشبرد داستان استفاده کنید. از دیالوگها برای ایجاد کشمکش و تنش استفاده کنید. به صدای هر شخصیت در دیالوگ توجه کنید. هر شخصیت باید لحن و سبک گفتاری خاص خود را داشته باشد. از دیالوگهای کوتاه و مختصر در لحظات پرهیجان استفاده کنید. از زیرمتن (subtext) در دیالوگها استفاده کنید. گاهی چیزی که گفته نمیشود مهمتر از چیزی است که گفته میشود. از دیالوگ برای آشکار کردن روابط بین شخصیتها استفاده کنید.
7. تغییر زاویه دید
از زاویه دید مناسب برای روایت داستان استفاده کنید. زاویه دید اول شخص، دوم شخص یا سوم شخص. تغییر زاویه دید میتواند به ایجاد تعلیق و افزایش درگیری کمک کند. از زاویه دید برای ایجاد همدلی با شخصیتها استفاده کنید. از زاویه دید دانای کل برای ارائه اطلاعات اضافی به خواننده استفاده کنید.
8. بهرهگیری از نمادگرایی
از نمادها برای انتقال معانی عمیقتر و پیچیدهتر استفاده کنید. نمادها میتوانند اشیاء، مکانها، شخصیتها یا رویدادها باشند. نمادها باید با داستان و موضوع آن مرتبط باشند. از نمادهای کلیشهای خودداری کنید و نمادهای جدید و خلاقانه ایجاد کنید. به خواننده اجازه دهید خودش نمادها را تفسیر کند. از نمادها برای ایجاد لایههای معنایی در داستان استفاده کنید. نمادها میتوانند ناگفته های داستان را بیان کنند.
9. بهرهگیری از پیشگویی (Foreshadowing)
از نشانهها و سرنخها برای اشاره به رویدادهای آینده استفاده کنید. پیشگویی به ایجاد تعلیق و انتظار کمک میکند. پیشگویی باید ظریف و زیرکانه باشد. خواننده نباید بلافاصله متوجه شود که چه اتفاقی خواهد افتاد. پیشگویی میتواند از طریق دیالوگ، توصیف یا رویدادها انجام شود. از پیشگویی برای ایجاد حس وحدت و انسجام در داستان استفاده کنید. به پرداختن به سرنخهای پیشگویی شده در ادامه داستان توجه داشته باشید. پیشگویی نباید خیلی زود و یا خیلی دیر اتفاق بیفتد.
10. بهرهگیری از فلشبک (Flashback)
از فلشبکها برای نشان دادن رویدادهای گذشته استفاده کنید. فلشبکها باید برای درک بهتر حال شخصیتها یا رویدادهای کنونی ضروری باشند. فلشبکها نباید بیش از حد طولانی باشند. فلشبکها باید با داستان اصلی مرتبط باشند. از فلشبکها برای آشکار کردن انگیزهها و رازهای شخصیتها استفاده کنید. انتقال از زمان حال به گذشته و بالعکس باید واضح باشد. از فلشبک برای ایجاد عمق بیشتر در شخصیتها استفاده کنید.
11. ایجاد فضاسازی
با بهرهگیری از توصیفات حسی و جزئیات دقیق، فضا و اتمسفر داستان را ایجاد کنید. فضا باید با موضوع و حال و هوای داستان همخوانی داشته باشد. از فضاسازی برای ایجاد حس تعلیق، ترس، شادی یا غم استفاده کنید. فضا میتواند بر رفتار و تصمیمات شخصیتها تأثیر بگذارد. از توصیف آب و هوا، معماری، مناظر و صداها برای ایجاد فضا استفاده کنید. از فضا برای نشان دادن وضعیت روحی شخصیتها استفاده کنید. فضا باید باورپذیر و واقعگرایانه باشد.
12. غافلگیری (Twist)
با یک غافلگیری ناگهانی و غیرمنتظره، داستان را تکان دهید. غافلگیری باید منطقی و با داستان سازگار باشد. غافلگیری نباید از هیچ جا بیاید. باید نشانههایی از آن در طول داستان وجود داشته باشد. غافلگیری میتواند در پایان داستان یا در میانه آن رخ دهد. از غافلگیری برای تغییر مسیر داستان و ایجاد تنش استفاده کنید. غافلگیری باید برای خواننده لذتبخش و شوکهکننده باشد. از غافلگیری بیش از حد استفاده نکنید.
13. لحن و سبک نوشتاری
لحن و سبک نوشتاری خود را با موضوع و مخاطب داستان هماهنگ کنید. از لحن رسمی یا غیررسمی، جدی یا طنزآمیز، بسته به نیاز داستان استفاده کنید. سبک نوشتاری شما باید روان و خواندنی باشد. از تکرار کلمات و عبارات خودداری کنید. از تصاویر و تشبیهات برای جذابتر کردن نوشته خود استفاده کنید. به گرامر و املای صحیح کلمات توجه کنید. سبک منحصر به فرد خود را پیدا کنید.
14. اهمیت ساختار داستان
داستان باید ساختاری مشخص و منطقی داشته باشد. از الگوی کلاسیک آغاز، میانه و پایان پیروی کنید. در آغاز داستان، شخصیتها و محیط را معرفی کنید. در میانه داستان، درگیریها و چالشها را ایجاد کنید. از طرح (plot) برای سازماندهی رویدادها استفاده کنید.
15. ویرایش و بازبینی
پس از نوشتن داستان، آن را ویرایش و بازبینی کنید. غلطهای املایی و گرامری را تصحیح کنید. جملات و پاراگرافها را بازنویسی کنید تا روانتر و خواندنیتر شوند. از دیگران بخواهید داستان شما را بخوانند و نظرات خود را بگویند. به انتقادات سازنده توجه کنید و داستان خود را بهبود بخشید. ویرایش و بازبینی، کلید یک داستان خوب است. حذف اضافات، یکی از مهمترین بخش های ویرایش است.
16. الهام گرفتن
برای نوشتن داستان، از زندگی واقعی، کتابها، فیلمها، موسیقی و هنر الهام بگیرید. به اطراف خود نگاه کنید و از اتفاقات روزمره ایده بگیرید. 
داستانهای دیگران را بخوانید و از آنها بیاموزید. با دیگر نویسندگان و هنرمندان ارتباط برقرار کنید. همیشه در حال یادگیری و رشد باشید. خودتان را محدود نکنید و به تخیل خود اجازه دهید پرواز کند.
