14 نکتهای که باید در مورد تشنج در سگها بدانید
- ✳️
تشنج ایدیوپاتیک (اولیه):
این نوع تشنج شایعترین نوع در سگها است و علت مشخصی ندارد. معمولاً ارثی است و در سنین 6 ماهگی تا 5 سالگی شروع میشود. - ✳️
تشنج ثانویه:
این نوع تشنج ناشی از یک مشکل زمینهای پزشکی است، مانند تومور مغزی، مسمومیت، آسیب به سر یا بیماری متابولیک. - ✳️
تشنج خوشهای:
به تشنجهای متعددی گفته میشود که در یک دوره 24 ساعته رخ میدهند. این نوع تشنج خطرناک است و نیاز به مراقبت فوری دامپزشکی دارد. - ✳️
وضعیت صرعی (Status Epilepticus):
یک تشنج طولانی است که بیش از 5 دقیقه طول میکشد یا تشنجهای مکرر بدون بازیابی هوشیاری بین آنها رخ میدهد. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است و میتواند کشنده باشد. - ✳️
تشنج کانونی (جزئی):
فقط یک قسمت از مغز را درگیر میکند و ممکن است فقط علائم خفیفی مانند انقباض یک دست یا پا یا تغییر در رفتار نشان دهد.
علائم تشنج در سگها:
علائم تشنج میتواند بسیار متنوع باشد و به نوع تشنج و شدت آن بستگی دارد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- ✳️سقوط کردن
- ✳️سفتی عضلات
- ✳️حرکات پارو زدن با پاها
- ✳️از دست دادن هوشیاری
- ✳️آب دهان ریختن
- ✳️ادرار یا مدفوع کردن
- ✳️بیهوش شدن
- ✳️تغییرات رفتاری (قبل، در حین یا بعد از تشنج)
تشخیص تشنج در سگها:
تشخیص تشنج اغلب بر اساس شرح حال دقیقی از تشنج و معاینه فیزیکی انجام میشود. دامپزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای تعیین علت تشنج انجام دهد، از جمله:
تشنج یک اختلال ناگهانی و غیرقابل کنترل در فعالیت الکتریکی مغز است که میتواند منجر به تغییراتی در رفتار، حرکت، یا هوشیاری سگ شود.باید تشنج را از سایر رفتارهای غیرطبیعی مانند سنکوپ (غش کردن) یا آتاکسی (عدم تعادل) تشخیص دهید.اگر سگ شما تشنج کرد، خونسردی خود را حفظ کنید و به دقت علائم و مدت زمان تشنج را مشاهده کنید تا بتوانید اطلاعات دقیقی را به دامپزشک خود ارائه دهید.هرگز سعی نکنید در طول تشنج، دهان سگ خود را باز کنید یا زبان او را بیرون بکشید.این کار میتواند هم برای شما و هم برای سگتان خطرناک باشد.
پس از پایان تشنج، به سگ خود آرامش دهید و او را در یک محیط آرام و ساکت قرار دهید.تشنج کانونی (Focal Seizure) فقط یک قسمت از مغز را درگیر میکند و ممکن است فقط منجر به حرکات غیرطبیعی در یک قسمت از بدن شود.تشنج کانونی ساده (Simple Focal Seizure) هوشیاری سگ حفظ میشود، در حالی که در تشنج کانونی پیچیده (Complex Focal Seizure) ممکن است هوشیاری مختل شود.تشنج خوشهای (Cluster Seizures) به مجموعهای از تشنجها گفته میشود که در یک بازه زمانی کوتاه رخ میدهند.وضعیت صرعی (Status Epilepticus) یک تشنج طولانی مدت است که بیش از 5 دقیقه طول میکشد یا مجموعهای از تشنجها است که بین آنها سگ به هوشیاری کامل نمیرسد.
این یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به مراقبت فوری دامپزشکی دارد.
تشنج میوکلونیک (Myoclonic Seizure) با انقباضات ناگهانی و کوتاه عضلات مشخص میشود.تشنج آتونیک (Atonic Seizure) منجر به از دست دادن ناگهانی تون عضلانی و افتادن سگ میشود.
3. علل تشنج
تشنج در سگها میتواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله:صرع ایدیوپاتیک (Idiopathic Epilepsy): یک اختلال ارثی است که هیچ علت زمینهای قابل شناسایی ندارد. آسیب به سر: ضربه به سر میتواند باعث تشنج شود. تومورهای مغزی: تومورها میتوانند فعالیت الکتریکی مغز را مختل کنند. عفونتها: برخی از عفونتها مانند مننژیت و آنسفالیت میتوانند باعث تشنج شوند. بیماریهای متابولیک: اختلالات متابولیک مانند کمبود قند خون (هیپوگلیسمی) یا نارسایی کبد میتوانند باعث تشنج شوند. مسمومیت: مسمومیت با برخی مواد شیمیایی یا داروها میتواند باعث تشنج شود. ناهنجاریهای مادرزادی: برخی از ناهنجاریهای مادرزادی مغز میتوانند باعث تشنج شوند.
4. علائم تشنج
علائم تشنج بسته به نوع و علت آن میتواند متفاوت باشد، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:از دست دادن هوشیاریحرکات غیرقابل کنترل (لرزش، تیک، یا سفت شدن عضلات)افتادنریزش آب دهانادرار یا مدفوع غیرارادیجویدن یا گاز گرفتن هواپارو زدن با پاهارفتارهای غیرعادی (مثل پارس کردن، ناله کردن، یا پنهان شدن)
5. تشخیص تشنج
تشخیص علت تشنج میتواند چالش برانگیز باشد و نیاز به بررسی دقیق توسط دامپزشک دارد. دامپزشک شما ممکن است سوالاتی در مورد تاریخچه پزشکی سگ شما، علائم مشاهده شده و داروهایی که مصرف میکند بپرسد. معاینه فیزیکی کامل برای ارزیابی سلامت عمومی سگ شما ضروری است. آزمایش خون و ادرار میتواند به تشخیص مشکلات متابولیک یا عفونتها کمک کند. تصویربرداری از مغز (MRI یا CT Scan) میتواند به شناسایی تومورها، آسیبها، یا ناهنجاریهای ساختاری مغز کمک کند. الکتروانسفالوگرافی (EEG) یک آزمایش است که فعالیت الکتریکی مغز را ثبت میکند و میتواند به تشخیص صرع کمک کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به نمونهبرداری از مایع مغزی نخاعی (CSF) باشد تا عفونتها یا بیماریهای التهابی را بررسی کرد.
6. درمان تشنج
هدف از درمان تشنج، کاهش دفعات و شدت تشنجها و بهبود کیفیت زندگی سگ است. 
داروهای ضد تشنج: داروهایی مانند فنوباربیتال، برمید پتاسیم، و زونیسامید میتوانند به کنترل تشنجها کمک کنند. رژیم غذایی: در برخی موارد، تغییر رژیم غذایی میتواند به کاهش تشنجها کمک کند. جراحی: در موارد نادر، جراحی برای برداشتن تومورهای مغزی یا اصلاح ناهنجاریهای ساختاری مغز ممکن است ضروری باشد. مدیریت استرس: کاهش استرس و اضطراب میتواند به کاهش دفعات تشنجها کمک کند. طب سوزنی: برخی از مطالعات نشان دادهاند که طب سوزنی میتواند در کنترل تشنجها موثر باشد. مکملها: برخی از مکملها مانند روغن ماهی و ویتامین B6 ممکن است به کاهش تشنجها کمک کنند، اما قبل از مصرف با دامپزشک خود مشورت کنید.
7. داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج معمولاً برای سگهایی که تشنجهای مکرر یا شدید دارند، تجویز میشوند. فنوباربیتال یکی از رایجترین داروهای ضد تشنج در سگها است. برمید پتاسیم اغلب به عنوان داروی کمکی در کنار فنوباربیتال استفاده میشود. زونیسامید یک داروی جدیدتر است که میتواند به عنوان جایگزینی برای فنوباربیتال یا برمید پتاسیم استفاده شود. لواندتراستین یک داروی ضد تشنج دیگر است که ممکن است برای سگهایی که به داروهای دیگر پاسخ نمیدهند، تجویز شود. دوز دارو باید توسط دامپزشک تعیین شود و ممکن است نیاز به تنظیم دوز در طول زمان باشد. باید دارو را به طور منظم و طبق دستور دامپزشک به سگ خود بدهید.
8. عوارض جانبی داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج میتوانند عوارض جانبی داشته باشند. عوارض جانبی رایج فنوباربیتال شامل افزایش تشنگی و ادرار، افزایش اشتها، و خواب آلودگی است. عوارض جانبی برمید پتاسیم شامل استفراغ، اسهال، و ضعف است. عوارض جانبی زونیسامید شامل خواب آلودگی، بی اشتهایی، و عدم تعادل است. در صورت مشاهده هرگونه عوارض جانبی، با دامپزشک خود تماس بگیرید. دامپزشک شما ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو یا تغییر دارو داشته باشد. برخی از عوارض جانبی جدیتر هستند و نیاز به مراقبت فوری دامپزشکی دارند، مانند آسیب کبدی یا سرکوب مغز استخوان.
9. مراقبتهای خانگی از سگ مبتلا به تشنج
مراقبتهای خانگی نقش مهمی در مدیریت تشنج در سگها دارد. یک دفترچه یادداشت برای ثبت تشنجها تهیه کنید. تاریخ، زمان، مدت زمان، و علائم تشنج را ثبت کنید. از سگ خود در طول تشنج محافظت کنید. او را از اشیاء تیز دور کنید و از افتادن او جلوگیری کنید. پس از پایان تشنج، به سگ خود آرامش دهید و او را در یک محیط آرام و ساکت قرار دهید. به سگ خود آب و غذا بدهید، اما از دادن غذاهای سنگین یا پر چرب خودداری کنید. سگ خود را به طور مرتب برای معاینه و آزمایشهای دورهای به دامپزشک ببرید. داروهای سگ خود را طبق دستور دامپزشک به او بدهید.
10. پیشگیری از تشنج
در حالی که همیشه نمیتوان از تشنج جلوگیری کرد، اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خطر تشنج در سگ خود انجام دهید. سگ خود را از مواد سمی دور نگه دارید. از آسیب به سر سگ خود جلوگیری کنید. به طور منظم سگ خود را برای معاینه به دامپزشک ببرید. از یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای سگ خود استفاده کنید. استرس و اضطراب سگ خود را مدیریت کنید. اگر سگ شما مستعد تشنج است، از فعالیتهایی که میتواند باعث تشنج شود، مانند ورزش شدید یا نورهای چشمک زن، خودداری کنید.
11. تشنج در توله سگها
تشنج در توله سگها میتواند دلایل متفاوتی نسبت به سگهای بالغ داشته باشد. هیپوگلیسمی (کمبود قند خون) یکی از علل شایع تشنج در توله سگها است. عفونتها، مانند دیستمپر، میتوانند باعث تشنج در توله سگها شوند. ناهنجاریهای مادرزادی مغز میتوانند باعث تشنج در توله سگها شوند. مسمومیت نیز میتواند باعث تشنج در توله سگها شود. اگر توله سگ شما تشنج کرد، بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. درمان تشنج در توله سگها ممکن است متفاوت از درمان تشنج در سگهای بالغ باشد.
12. تشنج در سگهای مسن
تشنج در سگهای مسن میتواند نگران کننده باشد، زیرا ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی زمینهای باشد. تومورهای مغزی یکی از علل شایع تشنج در سگهای مسن هستند. بیماریهای قلبی و عروقی میتوانند باعث کاهش جریان خون به مغز و در نتیجه تشنج شوند. بیماریهای کلیوی و کبدی میتوانند باعث تجمع مواد سمی در بدن و در نتیجه تشنج شوند. آلزایمر سگها (cognitive dysfunction) نیز میتواند با تشنج همراه باشد. اگر سگ مسن شما تشنج کرد، بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. دامپزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایشهای بیشتری برای تشخیص علت تشنج داشته باشد.
13. تشنج و نژاد سگ
برخی از نژادهای سگ بیشتر از سایر نژادها مستعد تشنج هستند. نژادهایی مانند بیگل، ژرمن شپرد، داشهوند، و باکسر بیشتر در معرض صرع ایدیوپاتیک هستند. نژادهایی مانند سنت برنارد و ایرلندی ولفهوند بیشتر در معرض تومورهای مغزی هستند. نژادهایی مانند پودل مینیاتوری بیشتر در معرض هیپوگلیسمی هستند. دانستن نژاد سگ شما میتواند به دامپزشک شما در تشخیص علت تشنج کمک کند. اگر سگ شما از نژادی است که مستعد تشنج است، باید به طور منظم او را برای معاینه به دامپزشک ببرید. همچنین باید سگ خود را از مواد سمی دور نگه دارید و از آسیب به سر او جلوگیری کنید.
14. چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد
مراجعه به دامپزشک در صورت بروز تشنج در سگ ضروری است. اگر این اولین تشنج سگ شما باشد، باید بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. اگر سگ شما تشنج طولانی مدتی داشته باشد (بیش از 5 دقیقه)، باید بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. اگر سگ شما چندین تشنج پشت سر هم داشته باشد، باید بلافاصله با دامپزشک خود تماس بگیرید. اگر سگ شما پس از تشنج به طور کامل بهبود نیافته باشد، باید با دامپزشک خود تماس بگیرید. اگر سگ شما عوارض جانبی ناشی از داروهای ضد تشنج داشته باشد، باید با دامپزشک خود تماس بگیرید. دامپزشک شما میتواند به شما در تشخیص علت تشنج و تعیین بهترین روش درمانی کمک کند.
